Lato i wakacje to czas, gdy wielu z nas korzysta z ciepła promieni słonecznych. Uwielbiamy przebywać na plaży, opalać się i kąpać w ciepłym morzu. Niestety, w takich warunkach bardzo szybko może dojść do przegrzania organizmu. Jego efektem bywa udar słoneczny – niebezpieczny stan mogący pociągnąć za sobą bardzo przykre skutki. Szczególnie niepokojący jest fakt, że sporo osób zupełnie nie wie, po czym rozpoznać udar i jak pomóc osobie, którą to dotknęło. Jeżeli więc planujemy wyjazd na wakacje, dobrze jest posiąść tę wiedzę.
Udar słoneczny – przyczyny i obawy
Jak wspomnieliśmy na wstępie, udar słoneczny jest efektem przegrzania organizmu. W efekcie organizm ma utrudnione lub wręcz uniemożliwione oddawanie nadmiaru ciepła. Do udaru może dojść z różnych powodów, do najczęstszych zaliczamy:
• gorący klimat bądź gorące miesiące;
• brak nakrycia głowy podczas dużego nasłonecznienia;
• praca w gorącym i wilgotnym powietrzu, na przykład w kuźniach, hutach czy pralniach;
• gorące kąpiele wodne i parowe;
• prace polowe podczas dużego nasłonecznienia;
• dłuższy marsz, bieg, gry i zabawy na plaży w czasie dużych upałów.
Dodatkowo ryzyko wystąpienia udaru słonecznego wzrasta, jeżeli przebywając na słońcu, nie mamy ze sobą wody do picia lub mamy nieprzewiewne ubranie. Oczywiście każdy człowiek ma inną wytrzymałość na ciepło i słońce, zatem nie zawsze musi dojść do udaru w wymienionych powyżej sytuacjach. Mimo wszystko warto zachować szczególne środki ostrożności.
Przebywanie wiele godzin na słońcu bez wody i nakrycia głowy to częsta przyczyna udaru słonecznego.
Porażenie cieplne objawia się na kilka sposobów. Można zaobserwować, że skóra twarzy chorego w lżejszych przypadkach jest zaczerwieniona, a w cięższych – blada. Chory może odczuwać silne pocenie, nudności i osłabienie, jego chód staje się niepewny i chwiejny, a mowa niewyraźna. Przed oczyma mogą pojawić się mroczki. W przypadku udaru słonecznego dodatkowo pojawia się gorączka, bardzo silne bóle oraz zawroty głowy, dreszcze, przyspieszone tętno, mogą także wystąpić wiotkość mięśni, suchość skóry, nudności i wymioty, niepokój, często oparzenia I i II stopnia. Nasilenie tych objawów będzie zależne od stopnia nagrzania czy nasłonecznienia organizmu.
Jak pomóc?
Wiedząc już, jak rozpoznać udar słoneczny, musimy również potrafić pomóc osobie, którą to dotknie. Jak więc postępować w takiej sytuacji? Jeżeli chory jest przytomny, w pierwszej kolejności należy go odprowadzić do zacienionego i w miarę możliwości chłodnego miejsca. Następnie należy rozpiąć i rozluźnić odzież, by skóra miała dostęp do świeżego powietrza. Pomóc mogą zimne okłady z wody lub lodu, na klatkę piersiową i głowę. Ponadto należy podawać choremu dużo płynów do picia (najlepiej chłodną wodę z solą) w niewielkich porcjach i małych odstępach czasowych, chłodną kawę lub herbatę oraz 20-30 kropli na serce. Po wykonaniu tych czynności bezwzględnie wzywamy lekarza. Jeżeli natomiast osoba z udarem jest nieprzytomna, należy prowadzić sztuczne oddychanie aż do przybycia lekarza.
Osobie z udarem należy zapewnić zacienione miejsce, podać coś chłodnego do picia, zrobić zimny okład i od razu wezwać lekarza.
Obyśmy w te wakacje nigdy nie musieli robić użytku z tej wiedzy! Aby tak było, rozsądnie korzystajmy z uroków lata i dbajmy o siebie i naszych bliskich, pijąc dużo napojów i chowając się w cieniu w największe upały.
